In juli van dit jaar startte het UMC Utrecht (een van de deelnemende ziekenhuizen uit het Oncomid-netwerk) met de ERECT-Trial: een onderzoek naar een nieuwe erectiebesparende bestraling voor patiënten met prostaatkanker. Het onderzoek is op dit moment in volle gang en de eerste groep patiënten is inmiddels behandeld.

Jaarlijks krijgen ongeveer 13.000 mannen in Nederland de diagnose prostaatkanker. Een deel daarvan (ongeveer 20 procent) heeft een matig-risico tumor. Dit is een tumor die zich beperkt tot de prostaat. Deze vorm van kanker is goed te behandelen, zowel operatief als met bestraling. 99 procent van de patiënten is na tien jaar nog in leven. Het nadeel van deze vorm van behandelen is echter dat er bij een groot deel van de behandelde patiënten erectieproblemen ontstaan. Dit komt doordat de bestraling ook de bloedvaten en zenuwen die een erectie veroorzaken, kan aantasten. En dit heeft invloed op de kwaliteit van leven van de patiënt.

Behoud van erectie dankzij MR-Linac

Met de komst van de MR-Linac bestaat de kans dat deze schade kan worden beperkt. Daar waar de eerdere bestralingstechnieken de zenuwen en bloedvaten niet goed in beeld konden brengen, is dat met de MR-Linac wel mogelijk. De MR-Linac is een MRI-scanner en een bestralingsapparaat in één. Hierdoor is het mogelijk om voor en tijdens de bestraling live MRI-beelden te maken van de zenuwen en bloedbanen die verantwoordelijk zijn voor de erectie. Dit met als doel om deze zenuwen en bloedbanen aan zo min mogelijk straling bloot te stellen én uiteindelijk de erectie te behouden.

“Zo’n 40% van de mannen met gelokaliseerde prostaatkanker is seksueel actief én heeft een goede erectiele functie. In de ERECT-trial zoeken we uit of we bij die mannen de kanker kunnen behandelen
en de erectiele functie zo veel mogelijk kunnen behouden.” –
Arts-onderzoeker Freek Teunissen

De ERECT-trial

De behandeling van prostaatkanker met de MR-Linac is nieuw en wereldwijd nog niet eerder uitgevoerd. Daarom onderzoekt het UMC Utrecht of de theoretische voordelen ook daadwerkelijk standhouden in de praktijk. In de ERECT-trial worden 70 mannen op de zenuw- en vaatsparende wijze bestraald. Mannen met matig-risico prostaatkanker, een indicatie voor radiotherapie en een redelijk tot goede erectiele functie voor bestraling, komen in aanmerking voor deze trial.

Van deze patiënten was 85 procent voor behandeling nog seksueel actief. Ongeveer de helft van hen had voor de start van de bestraling nog redelijk tot goede erecties. Voor deze groep is het behoud van een erectie erg waardevol. Indien blijkt dat de resultaten dusdanig gunstig zijn, dan komen er in de toekomst ook andere patiëntgroepen in aanmerking.

Inmiddels hebben negen patiënten deze nieuwe behandeling voltooid. De behandeling blijkt technisch goed uitvoerbaar op de MR-Linac. De patiëntervaringen en kortetermijnbijwerkingen zijn vergelijkbaar met de standaard manier van bestralen. Op dit moment zijn er nog geen resultaten aantoonbaar die betrekking hebben op het behoud van de erectiele functie. Zodra daar meer over bekend is, delen wij dit vanzelfsprekend ook op deze website.

Oncomid: Slimme verbonden expertteams

Oncomid is een samenwerkingsverband op het gebied van oncologische zorg tussen het St. Antonius Ziekenhuis, het Diakonessenhuis, Ziekenhuis Gelderse Vallei, Meander Medisch Centrum, Ziekenhuis Rivierenland, Tergooi en UMC Utrecht. Ook wordt er samengewerkt met het Beatrixziekenhuis. Dankzij de nauwe samenwerking van de deelnemende ziekenhuizen zorgt Oncomid voor kwalitatief hoogwaardige en veilige zorg op de juiste plaats voor patiënten in Midden Nederland. Dit zorgt er onder meer voor dat kennis en kunde niet beperkt blijft tot een ziekenhuis, maar binnen het gehele netwerk wordt gedeeld. Zo profiteren patiënten altijd van de nieuwste inzichten en technieken en de regio van meer doelmatigheid en kostenefficiency.