Patiëntenwebinar Prostaatkanker

Op donderdag 13 april vond het Oncomid Webinar Prostaatkanker plaats. Deze online bijeenkomst was bedoeld voor patiënten, hun naasten en andere geïnteresseerden en werd goed ontvangen bij de deelnemers.

Tijdens het webinar vertelden een uroloog, internist-oncoloog en nucleair geneeskundige over de laatste ontwikkelingen op het gebied van de diagnostiek en de behandeling van (uitgezaaide) prostaatkanker.

Webinar terugkijken

Heb je het webinar gemist en wil je de bijeenkomst graag terugkijken? Dat kan. Klik op onderstaande video.

Veelgestelde vragen

Tijdens de bijeenkomst was er ruime gelegenheid tot het stellen van vragen. Door de grote hoeveelheid vragen, konden helaas niet alle vragen op dat moment worden beantwoord. De meest gestelde vragen, hebben we daarom hier voor je samengevat.

Vraag: Na een prostatectomie slaap ik altijd op mijn linkerzijde met mijn CPAP (luchtpomp, in verband met apneu, red.). Nu voel ik na een jaar dan vooral nog de linkersnee van de robotoperatie. Kan ik hier nog iets tegen doen?
Antwoord: Dat is lastig te beantwoorden. De meeste littekens genezen volledig binnen een jaar. Als de operatie langer dan een jaar geleden is, kan het zijn dat deze plek altijd een gevoelige plek zal blijven. Het valt te overwegen om dit nog een keer te laten beoordelen door uw huisarts of uroloog, indien u hier ernstige hinder van ondervindt, maar meestal zijn de behandelmogelijkheden hiervoor helaas zeer beperkt.

Vraag: Hoe lang mag een hormoonkuur duren? Ik krijg nu Lucrin.
Antwoord: Dat hangt van vele factoren af. Bij radiotherapie (met als doel volledige genezing) kan een hormoonkuur 6-36 maanden duren, afhankelijk van de agressiviteit. Bij uitgezaaide prostaatkanker kan levenslang hormonen de norm zijn. Bij uitgezaaide prostaatkanker is het advies om het mannelijke hormoon testosteron levenslang te onderdrukken, ondanks toevoeging van nieuwe behandelingen (als chemotherapie of nieuwe generatie hormoonbehandelingen als abiraterone of enzalutamide).

Vraag: Wanneer na RALP (prostatectomie, red.) en bestraling starten met hormoonbehandeling, als blijkt dat de PSA-waarde blijft stijgen? Kun je bijvoorbeeld te vroeg of te laat starten?
Antwoord: Hormoonbehandeling kan bij een oplopend PSA na RALP en radiotherapie verantwoord worden uitgesteld. Het voordeel daaraan is dat de bijwerkingen ook worden uitgesteld. Hormoonbehandeling werkt nagenoeg altijd, dus echt te laat starten kan wat dat betreft niet. Globale redenen om te starten zijn (pijn)klachten van eventuele uitzaaiingen en/of een snelle PSA verdubbelingstijd (bijvoorbeeld elke drie maanden meer dan verdubbeling van de PSA-waarde).

Vraag: Hoe kom je erachter dat het een erfelijke variant is? Gleason (met de Gleason-waarde wordt de agressiviteit van de prostaatkanker aangegeven, red.) was 7.
Antwoord: Dat kan lastig zijn. Als er in uw familie bepaalde vormen van kanker meer voorkomen op jonge leeftijd, of u bent bijvoorbeeld van Joods komaf, dan kan er een reden zijn om vervolgonderzoek te verrichten naar erfelijke prostaatkanker. Als dat niet zo is, is de kans op erfelijke prostaatkanker zeer klein. Bovendien is het gros van alle prostaatkankers een niet-erfelijke variant. Een minderheid gaat om erfelijke vormen. Als er sprake is van uitgezaaide prostaatkanker, is de kans 10-15% dat er een BRCA1 of 2 mutatie zichtbaar is in het DNA van de tumor.

Vraag: Ik heb geen enkel familielid met prostaat,- borst- of eierstokkanker. Heeft het desondanks zin DNA -onderzoek te doen?
Antwoord: Dit is een kennisgebied dat momenteel vol in ontwikkeling is. Maar om antwoord te geven op de vraag: Nee, met de (wetenschappelijke) kennis die wij nu hebben is het niet zinvol om DNA-onderzoek te doen in uw familie.
Belangrijk is het om hierbij twee zaken uit elkaar te halen:

1. Is er sprake van erfelijkheid? Dus familieleden (1 of meerdere) die op jonge leeftijd prostaat-, eierstok-, borst- of alvleesklierkanker kregen?
   –> Zo ja, dan is genetisch onderzoek van het bloed van belang om de erfelijkheid te beoordelen.
2. Is er geen sprake van bovenstaande? Dan hoeft het DNA in het bloed niet onderzocht te worden. Maar kan bij uitgezaaide prostaatkanker wel het DNA van de tumor beoordeeld worden op fouten in het DNA, waarvoor gerichtere behandeling mogelijk is.

Vraag: Wordt er bij DNA-onderzoek gebruikgemaakt van een bestaand biopt?
Antwoord: Dit is afhankelijk van hoe oud het oorspronkelijk biopt is. Vaak zal er een nieuw biopt nodig zijn van een op dat moment actieve uitzaaiing (bijvoorbeeld in het bot). Voor analyse van het DNA van de tumor mag het bioptmateriaal niet (te) oud zijn. Indien het biopt ouder is dan 4 jaar, dan zal het advies zijn om een nieuw biopt te laten verrichten.

Vraag: Waarom wordt er gewacht tot castratieresistent? Is de patiënt fitter bij aanvang diagnose?
Antwoord: Dit is gebaseerd op de wetenschappelijke onderzoeken tot nu toe.  Bij castratieresistente ziekte is er sprake van een toename van uitzaaiingen van de prostaatkanker. Dit betekent dat de kanker ongeremder is gaan groeien en zich niet meer voldoende kan laten ‘remmen’ door hormoonblokkade (van testosteron). Dit is juist het moment waarop DNA-afwijkingen in de tumor (of uitzaaiing) zichtbaar worden. Er heeft immers ongeremde celgroei plaatsgevonden. Eerder kijken naar fouten in het DNA levert waarschijnlijk minder afwijkingen op en dus minder targets voor behandeling.

Expertteam Prostaat | Blaas | Nier | Zaadbal

In de regio Midden-Nederland is de zorg voor mensen met prostaat-, blaas-, nier- of zaadbalkanker goed geregeld. Ziekenhuizen bundelen hun kennis en ervaring met als doel de kwaliteit van zorg steeds verder te verbeteren. Protocollen worden op elkaar afgestemd. Patiënten worden gezamenlijk besproken in een Multi Disciplinair Overleg (MDO) om de best mogelijke behandeling te adviseren. U beslist samen met uw dokter wat voor u de meest passende behandeling is. Alles met als doel: optimale zorg bij urologische kanker, dicht bij huis als het kan, in een gespecialiseerd centrum in de regio als dat beter is.

Lees meer over het Expertteam Prostaat | Blaas | Nier | Zaadbal